فدراسيون روسيه بخش قابل توجهي از اروپاي شرقي و آسياي شمالي را در بر مي‌گيرد. با ۴/۱۷۰۷۵ هزار كيلومتر مربع مساحت در بين كشور هاي جهان جاي اول در است. امتداد آن در جهت نصف النهاري ۵/۲ تا ۴ هزار كيلومتر و در جهت عرض جغرافيايي ۹ هزار كيلومتر است. تقريباً نصف اراضي فدراسيون روسيه (۴۵%) جنگلي مي‌باشد. از شمال تا جنوب، از جزاير قطبي در درياي بارنتس تا سرحدات جنوب در امتداد كوههاي قفقاز روسيه بيش از ۴ هزار كيلومتر پهنا دارد. از سواحل شرقي درياي بالتيك تا جزيره راتمانوف در درياي برينگ دارازي شرقي-غربي روسيه تقريباً به ده هزار كليومتر مي‌رسد كه يازده كمربند ساعتي ( تقريباً نصف كره زمين) را در بر دارد.
روسيه شامل ساختار و سطح ئولوژيك بغرنجي است. لكن بطور مختصر ميتوان گفت كه روسيه از دشتهاي بسيار پنهاور در غرب و شمال و كمربند غيريكنواخت سلسله كوهها و پلاتوها در شرق تشكيل شده است.
مناطق گسترده جغرافيايي روسيه از شرق به غرب عبارتند از دشت بزرگ اروپايي، كوههاي اورال، سلسله كوهها و ساختارهاي كوهستاني در امتداد بخش بزرگ مرزهاي جنوبي روسيه و پستي و بلنديهاي سيبري (دشت سيبري غربي، پلاتوي سيبري مركزي و سلسله كوههاي سيبري شمال شرقي).
بخش اعظم اروپايي روسيه يك دشت قوسي است كه از اروپا به روسيه رسيده و در روسيه پهن‌تر مي شود و ميانگين ارتفاع آن ۲۰۰ متر است. طي چندين ميليون سال در نتيجه عوامل جوي صخره‌هاي رسوبي با دشت يكسان شده‌اند. در ديگر جاها همين عوامل باعث شسته شدن لايه‌هاي رسوبي و پيدا شدن صخره‌هاي سنگي زير آن شده‌اند. برخي اراضي مثل تپه‌هاي والداي بين مسكو و سنت پترزبورگ در نتيجه دوران يخبندان بروز كرده‌اند. بخش اعظم اروپاي شمالي روسيه پست و عاري از مجراهاي آبي و مملو از درياچه و باتلاق مي‌باشد. برخلاف اين منطقه، بخش اروپاي جنوبي روسيه داراي اراضي غني قابل كشت مي‌باشد و اكثر محصولات كشاورزي كشور را تأمين مي‌كند.
دشت كبير اروپايي در شرق كوههاي اورال با ميانگين ارتفاع ۶۰۰ متر به پايان مي‌رسد. مرتفع‌ترين بلندي اين منطقه (۱۸۹۴ متر) كوه نارودنايا مي‌باشد. كوههاي اورال به دليل وجود انواع معادن و از جمله نفت و گاز، سنگ آهن، فلزات غيرآهني و معادن غيرفلزي اهميت زيادي دارد.
كوههاي قفقاز كه بين درياهاي سياه و خزر قرار دارند دو سلسله كوه را شامل مي‌شوند كه با دشتهايي از هم جدا شده‌اند. قفقاز بزرگ شمالي بخشي از مرز جنوب شرقي روسيه با گرجستان و آذربايجان را تشكيل مي‌دهد. بلندترين نقطه سلسله قفقاز بزرگ ۵۶۴۲ متر در قله كوه البروس مي‌باشد كه يك كوه آتشفشاني مي‌باشد و بلندترين كوه اروپا و همچنين روسيه بشمار مي رود. ديگر سلسله كوهها در امتداد بخش اعظم مرز جنوبي سيبري مركزي و شرقي تا اقيانوس آرام قرار دارد. بين اين سلسله كوهها ميتوان به كوههاي آلتاي، سايان و يابلونووي و ستانووي اشاره كرد كه با سلسله كوههاي خاور دور در هم مي‌آميزند. تمام سلسله كوههاي جنوبي داراي ذخاير غني معدني مي‌باشند.
دشت سيبري غربي بين اورال و رودخانه يني سي قرار گرفته كه احتمالاً بزرگترين اراضي مسطح جهان است. در وسيع‌ترين بخش اين دشت ۱۸۰۰ كيلومتر پهنا دارد و از اقيانوس منجمد شمالي در شمال تا استپ‌هاي آسياي مركزي در جنوب گسترش يافته است. اين اراضي بسيار هموار و داراي انشعابات آبي ناچيز و باتلاقها و مردابهاي يسيار است. بخشهاي شمالي و مركزي حاوي ذخاير مهم نفت و گاز طبيعي را دارا هستند.
در شرق رودخانه يني سي ارتفاع اراضي روسيه بالا رفته و يك پلاتوي دايره‌وار را تشكيل مي‌دهد كه تا رودخانه لنا مي‌رسد. ارتقاع اين دشت قريب به ۵۰۰ تا ۷۰۰ متر است. در اين منطقه رودخانه‌ها باعث فرسايش شديد شده و در برخي جاها دره‌هاي عميقي ايجاد كرده‌اند. ساختار زمين شناسي اين منطقه بغرنج است. صخره‌هاي داراي منشاء آتشفشاني با صخره‌هاي رسوبي و سيل گدازه‌ها در هم آميخته‌اند. تصور مي شود كه اين پلاتو حاوي مقادير متنابهي ذغال سنگ باشد.
در شرق رودخانه لنا اراضي روسيه داراي رشته‌هاي كوهها با ارتفاع هاي مختلف( از ۲۳۰۰ تا ۳۲۰۰ متر) و درياچه هاي طبيعي است. در مناطق شرقي‌تر كوهها مرتفع‌تر و فعاليت آتشفشاني در بروز آنها برتري دارد. در شبه جزيره كامچاتكا ۱۲۰ آتشفشان از جمله ۲۳ آتشفشان فعال كه ۲۳ عدد از آنها فعالند و در جزاير كوريل نيز ۱۰۰ آتشفشان ( ۳۰ آتشفشان فعال) وجود دارد.
رويهمرفته روسيه كشوري با رودخانه هاي متعدد است.طولانيترين رودخانه‌هاي اين كشور در سيبري قرار دارد. رودخانه‌هاي اب و ايرتيش درازترين رودهاي روسيه و همچنين آسيا را تشكيل داده و در جهان جاي چهارم را دارند. اين رودخانه‌ها همراه با هم ۵۴۱۰ كيلومتر درازا دارد و از چين غربي سرچشمه گرفته و از تمام سيبري غربي عبور كرده و به اقيانوس منجمد شمالي مي‌ربزد. رودخانه آمور و سرچشمه‌هاي آن به نام “اونون” و “شيلكا” با طول كلي ۴۴۱۶ كيلومتر، دومين سيستم رودخانه‌اي روسيه را تشكيل مي‌دهد. بين رودخانه‌هاي تك شاخته لنا با ۴۴۰ كيلومتر طولانيترين رود است در رديف هاي بعد رودخانه‌هاي ايرتيش ، اوب ، ولگا و يني سي را مي توان نام برد.
بين ديگر رودخانه‌ها كه به دلايل اقتصادي، كشاورزي يا توليد برق اهميت دارند ميتوان به رودخانه دن در بخش حنوبي روسيه ، داوگاوا ، ناروا ، پچورا ، مزن، و انگا ، ترك و كوبان اشاره كرد.
درياچه‌هاي طبيعي زيادي در روسيه قرار دارد. از درياي خزر،بزرگترين درياچه جهان كه بگذريم بايد اشاره شود به درياچه بايكال در سيبري جنوبي بين درياچه‌هاي قرار گرفته درون روسيه بزرگترين سطح را دارد و از لحاظ ذخاير آب شيرين بزرگترين درياچه دنيا است و دو درياچه بزرگ ديگر به نام هاي لادوگا و اونگا كه بزرگترين درياچه‌هاي آب شيرين اروپا هستند
